فعالیتهای اجتماعی- علمی حضرت فاطمه (س) چگونه بود؟
تاریخ انتشار: ۱۲ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۲۱۳۶۳۳
همه اقشار جامعه آن روز به محضر حضرت فاطمه (س) میآمدند و از حوزه علمی ایشان کسب فیض میکردند. همچنین سخنرانیهای کوبنده ایشان در جمع مهاجر و انصار در مسجد پیامبر (ص) و خطابههای آتشین آن حضرت در حضور زنان مدینه که به عیادتش رفته بودند، همه نشاندهنده عالمه بودن ایشان و نقش آموزشی و پرورشی آن حضرت است که برای هدایت مؤمنان تلاش میکردند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
الگوبودن حضرت فاطمه زهرا (س) در ابعاد مختلف عبادی، تربیتی، اخلاقی، همسرداری و... لازمهاش بهرهمندی وی از دانش و کمالات علمی ویژه است تا بتواند در پرتو آن پاسخگوی نیازهای علمی مراجعان مختلف باشد. (جوادی آملی، فاطمه اسوه بشر، ۱۳۹۷ش، ص۲۳۱)
در فرازی از زیارتنامه حضرت فاطمه (س) اینگونه سلام میدهیم: «السَّلاَمُ عَلَیْکِ أَیَّتُهَا الْمُحَدَّثَةُ الْعَلِیمَةُ»؛ سلام بر توای همسخن با ملائکه وای بسیار دانا.
مقام علمی حضرت زهرا (س)حضرت فاطمه (س) دارای ابعاد بسیاری بودند که یکی از آنها عالم و دانشمند بودن ایشان است. در مورد علم حضرت همین بس که در روایات بسیاری بیان شده که حضرت زهرا (س) تنها بانویی بود که در شأن و کفو همسری امیرالمومنین علیهالسلام بود، همچنین اگر علی (ع) نیز نبود، برای زهرا (س) کفوی نبود. امام صادق (ع) از فردی پرسید: آیا میدانید تفسیر کلمه «فاطمه» چیست؟ راوی گوید: خیر! مرا به تفسیر آن آگاه فرمایید. حضرت فرمود: یعنی که شر و بدی در وجود او راهی ندارد و اگر برای همسری این بزرگوار، علی نبود تا قیامت کسی همشأن ایشان نمیشد. (فاطمه از مهد تا لحد، ص۶۵)
همچنین همانطور که امیرالمومنین علی (ع) میفرمود از من بپرسید از هر چیزی که نمیدانید و از هر چیزی که میخواهید، چون در سینهام علومی انباشته شده که از پیامبر اکرم فراگرفتهام و دنبال مردمی هستم که لیاقت شنیدن و آموختن آن را داشته باشند. فاطمه (ع) نیز از این مقام رفیع علمی برخوردار بود، چون همشأن با علی (ع) در تمام فضایل معنوی و علمی بود. اگر در خطبه آن حضرت که در دفاع از ولایت، در مسجد ایراد فرمود خوب تأمل کنیم خطبهاش را همسنگ خطبههای امیرمؤمنان خواهیم یافت. (خطابه فدک، عزالدین زنجانی، ص۴۰)
بیشتربخوانید
چطور در کنار خانهداری از وظایف سیاسی بازنمانیم؟ مرجعیت فکری و علمیبخلاف دیدگاه عمومی که حضرت فاطمه (س) را زن خانهنشینی که فقط به امور خانه میپرداخت و علمی نداشت؛ باید گفت که حضرت دارای ابعاد گوناگونی بودند و یکی از آنها ساحت علم ایشان است. حضرت فاطمه (ع) در آن عصر، مورد مراجعه مردم بود و در امور مختلف اجتماعی نقش داشت. علامه سیدجعفر مرتضی عاملی مینویسد: تأکیدهای مکرر و مداوم پیامبر اکرم (ص) در گفتار و رفتار، به علاوه مقام و موقعیت حضرت (س) سبب شد تا ایشان مورد مراجعه مردم باشند. چنانکه منزل ایشان پایگاه و پناهگاهی برای افراد زیادی بود که به آنجا رفت و آمد میکردند. علاوه بر زنان همسایه، دیگر بانوان مدینه نیز به آن حضرت مراجعه کرده و به منزلش رفت و آمد داشتند. (ماساة الزهراء، ص۵۳/ شرح نهجالبلاغه، ابنابیالحدید، ج ۹، ص۱۹۳ و ۱۹۷)
و نیز مینویسد: مردم جهت کسب معرفت و مطالب علمی از محضر حضرت، به خدمت ایشان مشرف میشدند. (ماساة الزهراء، ص۵۴) خداوند آن بانو را از علم مملو ساخت و از ناپاکیهای زنان در عالم مبرا نمود. (بحارالانوار، ج۴۳، ص۱۴) به خدا سوگند خداوند متعال آن حضرت را بهقدری در علم وسعت و ظرفیت داد که از علم بشری بینیاز شده و هرگز نیازی به آموختن از دیگران نداشته باشد؛ زیرا پدرش اولین معلم اسلام است و آخرین پیامبر است که خداوند او را با دین کامل و کتاب آسمانیش بهسوی بشریت فرستاد. (فاطمه از مهد تا لحد، ص۶۴)
بیان احکام شرعی بانوانزنان مدینه خدمت بانوی دو عالم رسیده و سوالات شرعی خود را از ایشان میپرسیدند و ایشان نیز با صبر و حوصله به آنها پاسخ میدادند. امام حسن عسکریعلیهالسلام در این باره میفرماید: روزی زنی نزد حضرت فاطمه (ع) گفت مادرم ناتوان است، در احکام نمازش مسئلهای برایش پیش آمده و مرا فرستاده تا پاسخ آن را از شما دریافت نمایم. حضرت پاسخش را داد. سپس آن زن سؤال دیگری پرسید و حضرت دوباره جواب او را داد آن زن سئوالات دیگری را مطرح کرد تا آن که به ده مرتبه رسید در این هنگام آن زن خجالت زده شد و گفت شما را خسته و ناراحت کردم، بیش از این مزاحم شما نمیشوم و شما را خسته نمیکنم. حضرت پاسخ داد هر سؤالی داری بپرس. سپس افزود به من بگو اگر شخصی اجیر شده باشد تا باری سنگین را به جایی ببرد و در ازای آن مبلغ صد هزار دینار مزد بگیرد آیا ناراحت میشود؟ آن زن در جواب حضرت گفت خیر. حضرت فاطمه (س) فرمود من برای هر سؤال که جوابش را بگویم اجیر تو هستم و مزد و پاداش آن نزد خداوند متعال به ارزشی بیش از آنچه که در این جهان است میباشد. (بحارالانوار، ج۲، ص۳)
بدینصورت هم پاسخ سوالاتش را داد و هم از سوالکننده، رفع شرمندگی کردند.
امام حسن عسکری (ع) میفرماید: دو زن که در یکی از مباحث دینی با هم اختلاف داشتند، خدمت حضرت زهرا علیهاالسلام آمدند. بحث آن دو به دعوا کشید. فرد با ایمان با ادله توانست حرف خود را اثبات کند، از این جهت خیلی خوشحال شد. حضرت زهرا (ع) فرمودند: خشنودی فرشتگان از پیروزی تو بر او بیش از خشنودی تو میباشد، چنانکه غمگین شدن شیطان و پیروانش بیش از ناراحتی و حزن آن زن میباشد. (الاحتجاج، طبرسی، ج۱، ص۱۸، ح ۱۵)
بیان معارف الهیحضرت صدیقه (ع) در جامعه آن روز رسالت بیان معارف الهی را بر دوش داشتند. ابن مسعود از اصحاب پیامبر اکرم (ص) در این باره میگوید: مردی خدمت حضرت فاطمه (س) عرض کرد: آیا رسول خدا (ص) معارفی نزد شما گذاشته که من نیز از آن بهره گیرم؟ حضرت صحیفهای آورد که بر آن چنین نوشته شده بود پیامبر اکرم (ص) فرمودند: کسی که همسایهاش از شر او در امان نباشد، مؤمن نیست. هر کس به خداوند و روز قیامت ایمان دارد همسایهاش را آزار نمیدهد. کسی که به خدا و روز قیامت ایمان دارد یا سخن نیکو بگوید یا سکوت کند. همانا خداوند انسان نیکوکار بردبار و پاکدامن را دوست دارد و انسان زشتکار بخیل و بسیار درخواستکننده و پررو را مبغوض دارد. همانا حیاء از ایمان است و ایمان نیز در بهشت جای دارد و فحشدادن از بیحیایی است و فرد بیحیا در آتش است. (مستدرک الوسایل، ج۱۲، ص۸۱)
پاسخ به سوالات مردانگاهی بعضی از مؤمنان همسران خود را خدمت آن بانوی دو عالم میفرستادند تا سوالات خود را از محضر ایشان بپرسند. چنانکه مردی همسرش را فرستاد تا از حضرت فاطمه (س) بپرسد که آیا او از شیعیان و پیروان شما میباشد یا خیر؟ حضرت پاسخ دادند که به شوهرت بگو: اگر به آنچه که به شما امر کردهایم عمل میکنی و از آنچه که نهی کردهایم دوری میکنی، از شیعیان ما هستی وگرنه خیر.
مرد از شنیدن پاسخ حضرت مضطرب شد و به خود گفت: وای بر من، چه کسی پیدا میشود که از گناه و خطا به دور باشد؟ پس من همواره در جهنم خواهم بود؛ زیرا هر کس از شیعیان آنان نباشد در آتش جهنم جاودان است.
همسرش سخنان شوهر را برای حضرت بازگو کرد. ایشان فرمودند: به او بگو این چنین نیست. شیعیان ما از بهترین اهل بهشتند و همه دوستان ما و دوستداران دوستان ما و دشمنانِ دشمنان ما و هر کس با قلب و زبان، تسلیم ما اهل بیت باشد. اگر با اوامر و نواهی ما در دیگر گناهان مخالفت کنند، از شیعیان ما نخواهند بود، ولی در عین حال آنها نیز در بهشت خواهند بود. البته پس از آنکه در این دنیا به بلایا و گرفتاریها و یا در عرصههای قیامت به انواع شدائد و سختیها و یا در طبقه بالای جهنم گرفتار عذاب شدند، تا ما به خاطر محبت و دوستی که با ما داشتهاند نجاتشان دهیم و آنان را به نزد خود منتقل کنیم. (بحارالانوار، ج۶۸، ص۱۵۵)
تشویق فرزندان به فراگیری علمحضرت (س) از همان آغاز کودکی فرزندانش، عبادت خدای تعالی را در روح و روان آنها تثبیت کرده و خوی پرستش خدای یکتا را در فطرت لطیف آنها سرشت و از همان آغاز به آنها علم آموخت و آنها را برای کسب معارف و تشویق در فراگیری، آماده میکرد. به عنوان مثال به فرزندش امام حسن (ع) که هفتساله بود میفرمود: به مسجد برو، آنچه را از پیامبر شنیدی فراگیر و نزد من بیا و برای من بازگو کن. (محمدی اشتهاردی، ۱۳۸۹، ص۶۴) و اینگونه بود که در علمآموزی فرزندانش تلاش میکرد.
فعالیتهای مختلف حضرت زهرا (ع) در زمینههای علمی- حضرت فاطمه (س) همانند مربی و معلم، الگوی عملی و رفتاری برای مردان و زنان است
- تربیت بهترین فرزندان که هر یک از آنها در مقام آموزش و پرورش انسانهای بزرگ و مؤثری بودند
- همچون سلمان فارسی و بعضی از زنان مدینه مانند جناب فضه
- تشکیل کلاس درس و تعلیم در خانه و یا پاسخ به سؤالات دینی مردم و شرکت در مباحثات دینی
- تشویق و مدح علمآموزان و معلمین.
- تنزیل صحیفه فاطمیه و تقدیم آن به ائمه طاهرین به عنوان پشتوانه علمی
- خواندن روایات از طریق رسول الله (ص) و یا از جانب خود جهت تعلیم و تربیت مؤمنین
- سخنرانیهای گوناگون در بیان حقایق توحیدی، رسالت پیامبر و افشاء ستمگران
- انشاء دعاهای گوناگون در زمینههای مختلف که عاملی برای تعلیم و تربیت هستند
- شعر گفتن به مناسبتهای مختلف
چقدر ناگوار است که بعد از رخداد حوادث تلخ پس از رحلت پیامبر اکرم (ص)، حضرت فاطمه (ع) عمر کوتاهی داشتند و مردم از کسب فیض علمش محروم شدند.
منبع: تبیان
باشگاه خبرنگاران جوان وبگردی وبگردیمنبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: حضرت فاطمه س پیامبر اکرم حضرت فاطمه حضرت زهرا آن حضرت
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۲۱۳۶۳۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
۶۵۰ مبلغ دهه کرامت در خراسان جنوبی فعالیت تبلیغی خواهند داشت
محمد قناعت در گفت و گو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه در دهه کرامت برنامههای فرهنگی مختلفی در خراسان جنوبی اجرا میشود، اظهار کرد: در دهه کرامت ۶۵۰ نفر مبلغ در شهرها، بخشها و روستاهای استان در قالب گروهی و انفرادی به فعالیت تبلیغی خواهند پرداخت.
معاون فرهنگی، آموزشی و تبلیغات اداره کل تبلیغات اسلامی خراسان جنوبی بیان کرد: برگزاری نماز جماعت، وعظ و خطابه، بیان احکام، تبیین فرمایشات امامین انقلاب حضرت امام (ره) مقام معظم رهبری در خصوص نام گذاری سال جهش تولید با مشارکت مردم، جهاد تبیین از جمله برنامههایی است که در دهه فجر اجرا خواهد شد.
قناعت ادامه داد: برگزاری مراسم جشن ولادت باسعادت حضرت فاطمه معصومه (س)، سخنرانی پیرامون سیره و روش اهل بیت عصمت و طهارت به ویژه هشتمین اختر تابناک فروزان امامت و ولایت حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام، تبیین جایگاه ولایت و نقش ولی فقیه در جامعه و امیدآفرینی نیز از محورهای تبلیغی مبلغان خواهد بود.
وی ادامه داد: از دیگر محورهای فعالیت تبلیغی در دهه کرامت نیز حجاب و عفاف و حمایت از طرح نور، فرهنگ ایثار و شهادت، احیای امر به معروف و نهی از منکر، بصیرت بخشی و آگاهی به جامعه، تاکید بر لزوم جایگاه مادری و افزایش جمعیت، اقتصاد مقاومتی، تحکیم خانواده و کاهش مصرف انرژی است.
کد خبر 6100131